یکی از مهمترین ویژگی های علم و علم آموزی و آثار علمی ، بکارگیری روشهای علمی می باشد. اینکه می گویند دانشجویان باید قدرت آفرینش آثار علمی را در مقوله های مختلف داشته باشند ، فلسفه اش این است که ببینیم آیا دانشجو روشها و متدولوژی علمی را آنچنان فرا گرفته که بتواند اثری علمی و مستقل بیافریند یا نه؟ واین امر میسر نمی شود مگر آنکه دانشجویان ما با روشهای علمی تحقیق، تدوین و تحلیل مقولات و یافته های خود آشنا شوند.
البته مسئله به این سادگی ها نیست بلکه دقایق و ظرافت های خاص خود را دارد ، از آنجا که هدف آشنایی مختصر و کاربردی روش تحقیق و مقاله نویسی می باشد ، اشاره به چارچوب تحقیق در این مرحله کافی به نظر می رسد.
مراحل تحقیق علمی:
1-طرح مسئله
2-مطالعه منابع مربوطه
3-روش شناسی و چارچوب تحقیق
4-تجزیه و تحلیل اطلاعات
5-خلاصه و نتیجه
6-مرحله تدوین و تنظیم گزارش نهایی
انواع تحقیق:
1-تحقیق کتابخانه ای
2-تحقیق میدانی
نکته مهم و قابل توجه:( دانشجویانی که در بخش مقاله نویسی شرکت کرده اند)
در تحقیقات کتابخانه ای محقق به استناد منابع در خصوص موضوعی خاص به مطالعه پرداخته، این نوع تحقیق اغلب عاری از فرضیه می باشد. به عبارت دیگر مطالعه کتابخانه ای ،پژوهش توصیفی به شمار میرود.
به بیانی دیگر فرضیات مطالعه کتابخانه ای در واقع همان سؤالاتی می باشد که در قسمت اهداف تحقیق طرح و در انتهای پژوهش به آنها پاسخ داده میشود.
ساختمان تحقیقات کتابخانه ای:
1-عنوان روی جلد :
باسمه تعالی نام موسسه آموزش عالی یا دانشگاه کار تحقیقی جهت رفع قسمتی از نیاز در درس (وصایای امام خمینی (ره) ( رشته ...........) موضوع:....................................... استاد راهنما:................................... تهیه و تنظیم:........................................ ماه و سال
|
2- بعد از جلد ، عناوین روی جلد عینا در صفحه اول تحقیق تکرار میشود.
3-بعد از آن صفحه چکیده تحقیق قرار میگیرد. محقق می باید در دو الی سه صفحه چکیده تحقیق را به شرح جدول ذیل تنظیم نماید :
چکیده تحقیق: نام و نام خانوادگی محقق، موضوع تحقیق،کار تحقیقی جهت رفع قسمتی از نیاز در درس ......................،موسسه آموزش عالی یا نام دانشگاه. استاد راهنما.................................. طرح مساله: (شامل چند سطر مقدمه – موضوع - اهداف – سوالات تحقیق و برای مطالعات میدانی فرضیات تحقیق می باشد) روش اجرا: مشخص کردن نوع مطالعه، روش جمع آوری اطلاعات و ......... یافته های پژوهش: بیان آنچه که محقق از طریق تحقیق به آن دست یافته است. |
4- بعد از چکیده تحقیق صفحه (( تقدیر و تشکر)) قرار می گیرد که در این جا محقق از فرد، سازمان یا مجموعه ای خاص قدر دانی می نماید.
5-بعد از صفحه تقدیر و تشکر صفحه (( تقدیم به)) قرار می گیرد که در اینجا محقق تحقیق خود را به فرد، سازمان یا مجموعه ای خاص تقدیم مینماید.
6-بعد از آن صفحه فهرست مطالب قرار می گیرد. که طریقه تنظیم آن مانند جدول ذیل می باشد:
فهرست مطالب عنوان......................................................................................................................................................صفحه................................ |
7-بعد از آن پیشگفتار تحقیق قرار می گیرد. در پیشگفتار محقق می تواند فصول تحقیق خود را همراه با محتوا هر یک تبیین نماید.
8- فصول تحقیق:
فصل اول: طرح مساله (که شامل مباحث ذیل می باشد )
-مقدمه
-بیان مساله
- اهمیت و ضرورت تحقیق
-اهداف تحقیق
- روش اجرا ( به طور مثال: کتابخانه ای)
فصل دوم: ادبیات موضوع ( شامل: )
- تعریف مفاهیم ( واژگان کلیدی)
- سابقه و پیشینه موضوع
فصل سوم: چارچوب نظری تئوریک
- دیدگاه های صاحب نظران و مکاتب مختلف
- آراء صاحب نظران و اندیشمندان
- نقد و بررسی
فصل چهارم: خلاصه و نتیجه
- یافته های پژوهش
- کاربرد و پیشنهادها
9- بعد از فصل آخر ، صفحه ((فهرست منابع)) قرار می گیرد که محقق منابع به کار رفته در تحقیق را به ترتیب حروف الفبا و طبق دستور زیر تنظیم می نماید:
نام خانوادگی: نام ، نام کتاب، جلد....، مترجم....، محل نشر....، ناشر ......،سال نشر...... |
10-صفحه ضمائم :
در پایان تحقیق اگر مثلا عکسی یا سندی یا نقشه ای و ..... در خصوص موضوع وجود داشته باشد معمولا در قسمت گذارده می شود.
.: :.